Câu 1: Trong các tác phẩm đã học, nhân vật nào đã truyền cảm hứng, hướng
em tới lối sống tích cực, biết yêu thương, chia sẻ và trở thành người có ích
cho xã hội?
Trong kho tàng văn học Việt Nam, Dế Mèn
phiêu lưu ký của Tô Hoài là một tác phẩm giàu ý nghĩa. Không chỉ kể về những
chuyến phiêu lưu kỳ thú, truyện còn mang đến bài học sâu sắc về sự trưởng
thành, lòng nhân ái và trách nhiệm với cộng đồng.
Ban đầu, Dế Mèn là một
chú dế khỏe mạnh nhưng kiêu căng, thường bắt nạt kẻ yếu. Chính sự bồng bột ấy
đã gây ra cái chết của Dế Choắt – một cú sốc khiến Dế Mèn hối hận và bắt đầu
thay đổi. Từ đó, cậu lên đường phiêu lưu, gặp gỡ nhiều loài vật, dần học cách
thấu hiểu và sẻ chia. Dế Mèn không còn sống ích kỷ mà trở thành người bạn dũng
cảm, luôn bảo vệ công lý và giúp đỡ người yếu thế. Câu nói: "Không phải
chỉ sống cho riêng mình… Phải làm một việc gì có ích cho mọi người" đã
trở thành kim chỉ nam trong hành trình của Dế Mèn và cũng là thông điệp sâu sắc
mà Tô Hoài muốn gửi đến bạn đọc: sống là để sẻ chia, yêu thương và cống hiến.
Qua câu chuyện ấy,
em nhận ra rằng cuộc sống không chỉ là theo đuổi thành công cá nhân, mà còn là
sống vì cộng đồng, vì những điều tốt đẹp chung. Dế Mèn đã trưởng thành từ sai lầm,
biết sửa chữa và không ngừng hoàn thiện bản thân. Hành trình ấy đã khơi dậy
trong em niềm tin vào khả năng thay đổi, vào ý nghĩa của lòng kiên trì và yêu
thương.
Từ Dế Mèn, em học được
rằng: sống tích cực không chỉ là sống tốt cho bản thân mà còn là sống có trách
nhiệm với người khác. Dế Mèn từ một chú dế tự cao, ích kỷ đã trở thành biểu tượng
cho sự trưởng thành, nhân hậu và dũng cảm. Tấm gương của cậu nhắc chúng ta hãy sống tử tế, sống
cống hiến, để góp phần xây dựng một xã hội nhân văn và tốt đẹp hơn.
Câu 2: Em hãy xây dựng kế hoạch hành động nhằm phát triển văn hoá đọc
cho bản thân và cộng đồng, đặc biệt đối với trẻ vùng sâu, vùng xa, trẻ em dân tộc
thiểu số, trẻ em khuyết tật chữ in?
Văn hóa đọc là chìa khóa giúp mở rộng thế giới tri thức và tưởng tượng của
mỗi người. Đặc biệt đối với trẻ em, việc hình thành thói quen đọc sách không
chỉ giúp các em học hỏi được nhiều điều mới mẻ mà còn rèn luyện được tính kiên
nhẫn, sự sáng tạo và khả năng tư duy. Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay, không
phải trẻ em nào cũng có cơ hội tiếp cận với sách, đặc biệt là những trẻ em sống
ở vùng sâu, vùng xa, trẻ em dân tộc thiểu số, hay trẻ em khuyết tật.
Để phát triển văn hóa đọc cho bản thân và cộng đồng, trước tiên, chúng ta
cần nhận thức được tầm quan trọng của việc đọc sách. Đọc sách giúp ta không chỉ
tiếp thu kiến thức mà còn mở rộng tâm hồn, giúp ta hiểu thêm về thế giới xung
quanh và học cách yêu thương, chia sẻ. Với trẻ em, sách là người bạn đồng hành,
giúp các em khám phá những câu chuyện kỳ diệu, học hỏi từ những nhân vật trong
sách, từ đó phát triển khả năng tưởng tượng và sáng tạo.
Với những trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, việc tiếp cận sách và tài liệu học
tập không phải là điều dễ dàng. Chúng ta cần có những biện pháp thiết thực để
đưa sách đến gần với các em hơn. Một trong những giải pháp hiệu quả là xây dựng
thư viện di động. Thư viện di động không chỉ giúp trẻ em ở những khu vực xa xôi
có sách để đọc mà còn tạo cơ hội để các em tham gia vào các hoạt động văn hóa,
như buổi kể chuyện, các cuộc thi đọc sách. Ngoài ra, việc phát triển các thư
viện điện tử cũng rất quan trọng, bởi chúng có thể cung cấp một kho tàng sách
đa dạng, dễ dàng tiếp cận qua điện thoại di động hoặc máy tính bảng.
Với trẻ em dân tộc thiểu số, việc cung cấp sách bằng ngôn ngữ mẹ đẻ là vô
cùng cần thiết. Việc học tiếng Việt sẽ trở nên dễ dàng hơn khi các em có thể
tiếp cận sách viết bằng ngôn ngữ mà các em quen thuộc. Sách song ngữ cũng là
một phương án giúp các em vừa học được ngôn ngữ mẹ đẻ, vừa học được tiếng Việt,
góp phần giúp các em hòa nhập vào cộng đồng và phát triển toàn diện hơn.
Đặc biệt, đối với trẻ em khuyết tật, việc phát triển sách nói và sách điện
tử là một giải pháp tuyệt vời. Những trẻ em khiếm thị có thể tiếp cận sách qua
âm thanh, trong khi các em có khó khăn trong việc đọc chữ in có thể sử dụng các
phần mềm hỗ trợ đọc sách. Những công nghệ này không chỉ giúp các em tiếp cận
tri thức mà còn tạo cơ hội cho các em phát triển như bao trẻ em khác.
Tuy nhiên, bên cạnh việc cung cấp sách, chúng ta cũng cần tổ chức các hoạt
động khuyến khích việc đọc sách trong cộng đồng. Các cuộc thi đọc sách, thi kể
chuyện, buổi giao lưu với các tác giả nổi tiếng sẽ tạo nên một sân chơi lành
mạnh, nơi trẻ em có thể thể hiện tình yêu với sách và học hỏi từ những người đi
trước. Đồng thời, việc tuyên truyền về lợi ích của việc đọc sách cũng sẽ giúp
mọi người nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc xây dựng thói quen đọc
sách cho trẻ em ngay từ khi còn nhỏ.
Với những nỗ lực này, chắc chắn chúng ta sẽ xây dựng được một cộng đồng có
văn hóa đọc mạnh mẽ. Trẻ em sẽ không chỉ là người tiếp nhận kiến thức mà còn là
những người sáng tạo, xây dựng tương lai. Mỗi cuốn sách là một cánh cửa mở ra
một thế giới mới, và mỗi trẻ em sẽ là người khám phá những thế giới kỳ diệu ấy.
Đó là cách chúng ta giúp các em phát triển, vươn tới những ước mơ và trở thành
những công dân có ích cho xã hội.