Sản phẩm dự thi Sáng tạo Thanh thiếu niên Nhi đồng năm 2025:
Mô hình “Nhà tù Hỏa Lò – ký ức lịch sử hào hùng, bi tráng” đạt giải Nhất cấp
Thành phố, tiếp tục dự thi cấp Quốc gia.
Với chủ đề: Hỏa Lò – Bản trường ca về ý chí kiên cường và
lòng yêu nước bất diệt của những người cộng sản Việt Nam, nhóm tác giả bao gồm
các em:
Nguyễn Bảo Bảo - Lớp 5A1 -
Trường Tiểu học Gia Thượng
Nguyễn Tuấn Duy - Lớp 8A7
- Trường THCS Gia Thụy
Trần Bảo Nam - Lớp 7A4 - Trường THCS Ngọc Lâm
Ngô Lê Minh - Lớp 7A1 - Trường THCS Chu Văn An - Long Biên
Nguyễn Nam Phong - Lớp 4A1 - Trường Tiểu học Lê Quý Đôn
Đã sáng tạo ra mô hình sản phẩm
vô cùng độc đáo, thú vị, mang ý nghĩa lịch sử sâu sắc.
Sau khi trực tiếp đến tham quan
nhà tù Hỏa Lò tại địa chỉ số 1 phố Hỏa Lò, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, nhóm tác giả
đã lựa chọn ra những chi tiết chính, nổi bật hiện đang có tại nhà tù để đưa vào
mô hình. Đặc biệt các con nghĩ đến việc tạo ra 1 nhân vật có thể tự động thuyết
minh về các góc của mô hình để bất cứ ai xem mô hình cũng có cảm giác như mình
đang trực tiếp được tham quan nhà tù. Sau khi lựa chọn được các chi tiết, các
con tìm tòi trên mạng Internet về phần mềm Arduino. Đây chính là phần mềm giúp
lập trình đường đi cho nhân vật thuyết minh.
Nhóm tác giả đã lựa chọn nhân vật
giới thiệu mô hình tự động là hình ảnh 1 bạn học sinh mang trên vai chiếc khăn
quàng đỏ với mong muốn, tất cả những học sinh Thủ đô luôn biết trân trọng lịch
sử, biết ơn những thế hệ cha ông đi trước đã dũng cảm, đấu tranh giải phóng dân
tộc, mặc cho xiềng xích, tù đày, tra tấn dã man cũng không ngăn được tinh thần
yêu nước và ý chí quật cường.
Robot thuyết
minh lần lượt di chuyển tới từng địa điểm trên mô hình, tại các trạm dừng,
robot tự động thuyết minh về ý nghĩa của địa điểm đó:
* Trạm dừng 1: Mô hình cổng Nhà
tù Hỏa Lò hiện lên như một khối đá rắn chắc, kiên cố và nặng nề, nhuốm màu thời
gian mang vẻ u ám lạnh lẽo. Trên cổng là một vòng cửa vòm, chính giữa nổi bật
hai chữ “Maison Centrale” – tiếng Pháp, có nghĩa là “nhà tù trung ương”, như một
dấu ấn tàn bạo của chế độ thực dân. Bên dưới vòm cửa là cánh cổng to lớn, màu
đen sẫm, kiên cố như bức tường thép, gợi lên cảm giác lạnh buốt và ngột ngạt.
Toàn bộ cổng nhà tù toát ra vẻ nặng nề, nghiêm ngặt, như muốn dập tắt mọi ý chí
phản kháng, nhưng chính nơi đây lại ghi dấu biết bao câu chuyện về lòng kiên
trung, bất khuất của những người chiến sĩ cách mạng Việt Nam.
* Trạm dừng 2: Phòng giam nam ở
Nhà tù Hỏa Lò là một không gian chật chội, tối tăm và ngột ngạt. Bức tường dày,
ẩm thấp, phủ đầy rêu mốc, toát ra hơi lạnh buốt suốt bốn mùa. Ánh sáng yếu ớt
chỉ lọt vào qua những ô cửa sắt nhỏ gắn cao trên tường. Dọc hai bên phòng là những
bệ xi măng dài – nơi các tù nhân bị xích chân chung dãy, không còn khả năng di
chuyển. Xiềng sắt nặng nề khóa chặt vào mắt cá chân, mỗi bước cựa quậy đều đau
đớn.
* Trạm dừng 3: Phòng giam nữ tuy
nhỏ hẹp hơn nhưng cũng không kém phần khắc nghiệt. Bốn bức tường dày, bức bối,
luôn ẩm ướt như muốn nuốt chửng mọi sức sống. Cửa sổ chỉ là những lỗ thông hơi
nhỏ, ánh sáng không đủ xua đi bóng tối lạnh lẽo trong phòng. Tù nhân phải nằm
san sát nhau trên những tấm chiếu rách hoặc sàn xi măng lạnh buốt.
* Trạm dừng 4: Ngục tối là nơi rợn
người nhất trong cả nhà tù. Không gian chật hẹp, bưng bít hoàn toàn ánh sáng, bốn
bề chỉ là bức tường dày đặc, ẩm mốc và lạnh toát. Không khí nồng nặc mùi ẩm ướt,
hôi hám, mỗi hơi thở như nặng trĩu nỗi đau. Tù nhân bị nhốt trong ngục tối thường
phải chịu cảnh thiếu dưỡng khí, đói khát, bệnh tật và những đòn roi tàn bạo. Xiềng
xích nặng nề trói chặt vào cổ chân, cổ tay, khiến cho họ không thể cựa quậy.
* Trạm dừng 5: Chiếc máy chém
trong Nhà tù Hỏa Lò sừng sững như một biểu tượng tàn bạo của chế độ thực dân.
Máy chém có cấu trúc nặng nề, với lưỡi dao sắc bén treo lơ lửng trên cao, sẵn
sàng trút xuống trong nháy mắt. Thân máy cao, thô kệch, dưới chân là tấm phản gỗ
– nơi nạn nhân bị trói chặt, đầu đặt vào khe gỗ hẹp. Khi lưỡi dao rơi xuống, mọi
âm thanh dường như nghẹn lại, chỉ còn lại sự tang thương rợn ngợp trong không
khí. Chiếc máy chém không chỉ nhằm giết hại thể xác mà còn là công cụ khủng bố
tinh thần những người yêu nước. Thế nhưng, trước lưỡi dao oan nghiệt ấy, nhiều
chiến sĩ cách mạng vẫn hiên ngang, bất khuất.
* Trạm dừng 6: Cây bàng trong sân
Nhà tù đứng trầm mặc giữa không gian lạnh lẽo và u ám. Thân cây gồ ghề, rắn chắc,
như chứng nhân lặng lẽ của biết bao đau thương và ý chí quật cường. Tán lá bàng
xanh rì vào mùa hè, xòe rộng như một chiếc ô che mát phần nào cho những tù nhân
bị giam cầm; đến mùa thu, lá bàng chuyển sang đỏ rực, như những ngọn lửa nhỏ thắp
sáng cả sân tù câm lặng. Dưới gốc cây, các chiến sĩ cách mạng từng trao cho
nhau ánh mắt, những mẩu giấy bí mật, từng nắm tay xiết chặt động viên nhau giữ
vững niềm tin giữa chốn địa ngục trần gian. Cây bàng ấy, qua năm tháng, vẫn đứng
đó — gân guốc, mạnh mẽ — như một biểu tượng sống động cho sức sống kiên cường,
bất diệt của những người yêu nước Việt Nam
=> Mô hình tái hiện chân thực
các điều kiện sống của các tù nhân, mang lại cái nhìn sâu sắc về đời sống trong
ngục tù một cách chân thực bằng cách kết hợp hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, di
chuyển. Biểu hiện rất rõ ràng sự chịu đựng và kiên cường của các chiến sĩ cách
mạng Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh, đặc biệt là khi bị giam giữ tại nhà tù
Hỏa Lò dưới chế độ thực dân Pháp. Chúng ta phải luôn trân trọng những nỗ lực không
ngừng nghỉ của những nhà cách mạng trong việc giành lại tự do và độc lập cho
dân tộc, giữ gìn những giá trị văn hóa được lưu truyền, để phát triển, vươn tầm
thế giới trở thành những nét đẹp văn hóa truyền thống mãi ngời sáng ở nước ta.
Giá trị mô hình
sản phẩm.
- Tính mới: Cập
nhật sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật: Mô hình kết hợp đa phương tiện: Sử dụng
ngôn ngữ lập trình để Robot thuyết minh di chuyển, ánh sáng phù hợp, hình ảnh
và âm thanh bắt mắt. Cụ thể trong mô hình sẽ có các phần mang đến cho người đọc
những thông tin hữu ích về những nhà cách mạng nổi tiếng, kiên cường, bất khuất
đã anh dũng hi sinh bảo vệ Tổ Quốc.
- Tính
sáng tạo: Mô hình tái hiện được chân thực các điều kiện sống của các tù nhân,
mang lại cái nhìn sâu sắc về đời sống trong ngục tù. Qua đó thể hiện sự chịu đựng
và kiên cường của các chiến sĩ cách mạng Việt Nam. Bác Hồ đã từng nói: “Tự do
không phải là thứ có thể tặng cho, mà là thứ phải giành lấy”. Thấm nhuần tư tưởng
đó, chúng em đã nghiên cứu tìm tòi sáng tạo và làm sống lại những ý chí kiên cường,
những nhà cách mạng đã chiến đấu không chỉ với xiềng xích, mà còn với chính
tinh thần và ý chí bất khuất của mình, để cuối cùng giành lại được tự do cho
dân tộc
- Khả năng
áp dụng: Đây là sản phẩm có thể phục vụ cho môn Lịch sử, tiếng Việt, Địa lý hay
giáo dục địa phương. Ngoài ra, sản phẩm này còn có thể để tổ chức hoạt động ngoại
khóa, tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, mít tinh kỷ niệm, tổ chức hoạt động, tham
quan. Giúp các em có cái nhìn về lịch sử của đất nước, giúp các em thêm trân trọng
những giá trị truyền thống và có ý thức xây dựng kiến thiết tương lai. Thấu hiểu
được những nỗi thống khổ mà cha ông ta phải chịu đựng cả về thể chất và tinh thần,
các em có thêm động lực, quyết tâm học tập thật tốt để sau này góp sức xây dựng
quê hương, đất nước, hun đúc lòng yêu nước, yêu quê hương, tự hào dân tộc.
Với mô hình
“Nhà tù Hỏa Lò – ký ức lịch sử hào hùng, bi tráng”, nhóm tác giả được đạt giải
Nhất cấp Thành phố và tiếp tục được gửi dự thi cấp Quốc gia. Các con đã được
vinh danh và trao thưởng tại Lễ tổng kết và trao giải cuộc thi Sáng tạo thanh
thiếu niên và nhi đồng Thành phố Hà Nội lần thứ 21 năm 2025 được tổ chức vào
ngày 17/8/2025 tại Cung thiếu nhi Hà Nội cơ sở 2. Đây là phần thưởng vô cùng xứng
đáng cho những ý tưởng sáng tạo và nỗ lực của các con, góp phần nuôi dưỡng các
ý tưởng mới, độc đáo, vừa áp dụng sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, vừa tiếp nối
truyền thống dân tộc.
Một số hình ảnh của mô hình sản
phẩm và hình ảnh tại buổi Lễ trao giải: